พระเครื่อง
หลวงปู่เอี่ยมวัดหนัง หรือท่านเจ้าคุณเฒ่าวัดหนัง ท่านมีชื่อเสียงโด่งดังมาก ในช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 ท่านได้สร้างวัตถุมงคลและเครื่องรางได้เข้มขลังมาก ปัจจุบันชื่อเสียงและวัตถุมงคลยังอยู่ในใจของนักสะสมพระเครื่องอย่างมิเสื่อมคลาย และสุดยอดพระเครื่องของหลวงปู่เอี่ยมวัดหนังอย่างหนึ่งก็คือ พระปิดตาฯ ของหลวงปู่เอี่ยมสร้างขึ้นมากมายหลายพิมพ์ แต่วันนี้ผู้เขียนขอกล่าวถึงพระปิดตาพิมพ์ยันต์ยุ่งก่อน
พระปิดตาหลวงปู่เอี่ยมวัดหนังพิมพ์ยันต์ยุ่ง ถูกจัดให้เป็น 1 ใน 5 “ชุดเบญจปิดตา ประเภทเนื้อโลหะ” ซึ่งได้แก่
1. พระปิดตา หลวงพ่อทับวัดทอง กรุงเทพฯ
2. พระปิดตา หลวงปู่เอี่ยมวัดหนัง กรุงเทพฯ
3. พระปิดตา หลวงปู่จันวัดโมลี (แร่บางไผ่) จังหวัดนนทบุรี
4. พระปิดตา หลวงปู่นาควัดห้วยจระเข้ จังหวัดนครปฐม
5. พระปิดตา กรุวัดท้ายย่าน จังหวัดชัยนาท
ส่วนเนื้อพระปิดตา หลวงปู่เอี่ยม วัดหนังมีหลายชนิด เช่น
1. เนื้อสำริด กลับดำ เนื้อในออกขาว หรือสำริดผิวปรอทออกขาว เนื้อนี้จะเป็นเนื้อนิยมที่สุด
2. เนื้อสำริดกลับดำ เนื้อในออกแดงหรือนาก หรือทองแดง
3. เนื้อสำริดกลับดำ เนื้อในออกเหลือง
4. เนื้อเงิน (เนื้อออกขาวทั้งองค์)
5. เนื้อแร่บางไผ่ (ลักษณะเดียวกันกับปิดตาแร่บางไผ่)
6. เนื้อตะกั่ว (คล้ายเนื้อเงินแต่เนื้อจะนิ่มกว่าและหนักกว่า)
7. เนื้อทองผสม (เป็นเนื้อที่ได้รับความนิยมน้อยที่สุด)
รูปด้านหน้า พระปิดตาวัดหนัง พิมพ์ยันต์ยุ่ง
หลักการพิจารณาตำหนิพิมพ์ พระปิดตาวัดหนัง พิมพ์ยันต์ยุ่ง
1. เมื่อหยิบพระขึ้นมา เราควรจะพิจารณาแยกแยะว่า เป็นวัดทองหรือวัดหนัง ข้อแตกต่างมีดังนี้
รูปด้านหน้า พระปิดตาวัดทอง พิมพ์ยันต์ยุ่ง
ปิดตาวัดทอง
1.1 พิมพ์ทรงจะเตี้ยกว่า นั่งหลังค่อม ด้านข้างจะดูกลมเตี้ยกว่า
1.2 มือคู่หน้าด้านล่างจะล้วงเข้าไปในเข่า
1.3 ด้านหลังตรงกลางส่วนใหญ่จะวางยันต์ตัว “เฑาะว์”
ปิดตาวัดหนัง
1.4 พิมพ์ทรงจะยืดกว่า ทรงจะสูงกว่า ด้านข้างจะแบนกว่า
1.5 มือคู่หน้าด้านล่างจะล้วงออกนอกเข่า
1.6 ด้านหลังตรงกลางส่วนใหญ่จะวางยันต์ตัว “นะ”
รูปด้านข้าง ปิดตาวัดหนัง รูปด้านข้าง ปิดตาวัดทอง
2. ให้ดูด้านข้าง (สำคัญมาก) ด้านข้างจะไม่ปรากฏตะเข็บข้าง เพราะเป็นการปั้นหุ่นเทียนองค์ต่อองค์ ถ้ามีตะเข็บข้างจะเป็นพระถอดพิมพ์ทั้งสิ้น และล่าสุดมีการถอดพิมพ์แบบผ่าเฉียง ถ้าไม่สังเกตให้ละเอียดหรือดูแต่ตะเข็บข้างอย่างเดียว อาจจะผิดพลาดได้ ส่วนวิธีการดูก็คือให้ดูเส้นยันต์เมื่อทำพิมพ์ประกบ โดยจะประกบข้างหรือผ่าเฉียงก็แล้วแต่เส้นยันต์ที่ถูกตัดขาดแล้วนำมาประกบ เส้นยันต์ที่มาบรรจบกัน จะบรรจบกันไม่สนิทจะมีลักษณะเยื้องกันหรือเกยกันเล็กน้อย ถึงแม้จะเก็บรายละเอียดให้เรียบร้อยก็ต้องมีบางจุดให้เห็นลองสังเกตดู ส่วนถ้ามีการซื้อขายพระเลี่ยมจับขอบทอง ซึ่งเราจะดูด้านข้างไม่ได้ ให้สังเกตเส้นยันต์ ถ้าเป็นหุ่นเทียนองค์ต่อองค์ เส้นยันต์จะกลมเหมือนเส้นขนมจีนเลย ส่วนพระถอดพิมพ์เส้นยันต์จะตื้นและแบน แต่ถ้าไม่ชำนาญขอแกะดูข้าง จะปลอดภัยกว่า
รูปด้านล่าง พระปิดตาวัดหนัง
รูปด้านล่าง พระปิดตาวัดทอง
3. ใต้หัวเข่าด้านล่าง จะมีรอยก้านชนวนจะเป็นด้านซ้ายหรือขวาก็ได้ แล้วแต่งให้เรียบร้อย
ด้านหลัง ปิดตาวัดหนัง ด้านหลัง ปิดตาวัดทอง
4. หลักการดูเนื้อสำริดและความนิยม การเรียกเนื้อสำริด ถ้าเป็นเซียนรุ่นเก่าจะเรียกเนื้อสำริดเงินปนแร่ มาสมัยนี้จะเรียกสำริดเงิน หรือจะเรียกเนื้อสำริดกลับดำเนื้อในออกขาว หรืออีกอย่างก็คือ สำริดผิวปรอท ซึ่งทั้งหมดนี้จะเป็นเนื้อที่นิยมที่สุด รองลงมาก็จะเป็นเนื้อสำริดเนื้อในออกแดงหรือทองแดงแล้วกลับดำ ส่วนเนื้ออย่างอื่นก็ไล่ลงมาตามความนิยม แต่ถ้าจะเอาไว้ใช้ ไม่จำเป็นต้องสำริดเงินหรอก เพราะราคาจะสูงมาก แค่รอง ๆ ลงมาก็พอแล้ว พุทธคุณเหมือนกัน แต่ถ้าจะให้แนะนำ ผู้เขียนจะแนะนำให้ใช้เนื้อตะกั่วเพราะสร้างยุคแรก ๆ ราคาถูก พุทธคุณไม่ต้องห่วง ปึ้กสุด ๆ เลย
ส่วนการดูเนื้ออะไร เนื้อข้างในสีอะไร ให้ดูส่วนบนหรือส่วนที่สูงสุด เช่น มือปิดหน้า, หัวเข่าที่ถูกสัมผัสจะเห็นเนื้อในว่าเป็นสีอะไร ถ้าจะเอาแบบนิยมก็ควรเลือกเนื้อในออกขาวหรือทองแดงในซอกแขนซอกยันต์จะมีผิวปรอทนั่นแหละนิยมสุด
ส่วนการดูพระแต่งหรือฝนขัดแต่งให้เรียบ ให้ดูเส้นยันต์ด้านบนจะเรียบเสมอกันทั้งเส้น และจะมีขอบเป็นมุมคมทั้งสองข้าง ส่วนถ้าสึกแบบธรรมชาติ เส้นยันต์จะสึกไม่เท่ากัน เช่น ส่วนสูงจะถูกสัมผัสมากกว่า ก็จะสึกมากกว่า ส่วนตามซอกก็จะสึกน้อยกว่า
5. หลักการดูพระสวย ในพระปิดตายันต์ยุ่ง
พระปิดตายันต์ยุ่ง ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่ายันต์ยุ่ง การวางยันต์จะต้องวางยันต์เต็มตัวองค์พระ และวางยันต์ให้แน่น และเส้นยันต์กลมสวยไม่ขาด ช่องไฟของเส้นยันต์ต้องใกล้เคียงกัน พิมพ์ทรงตั้งตรงไม่บิดเอียง และเลือกเนื้อพระแบบสำริดเงิน ส่วนขนาดยิ่งองค์เล็กยิ่งแพง เพราะการสร้างพระโดยการปั้นหุ่นเทียนก็ทำได้ลำบากมาก ส่วนใหญ่องค์เล็ก ๆ จะหาสวยยากมาก
6. สิ่งสุดท้ายที่ควรจะรู้ คือ “ความเก่า”
ปิดตาวัดหนังหรือวัดทอง ส่วนใหญ่ตามซอกยันต์หรือส่วนลึกจะมีคราบเบ้า ลักษณะสีจะออกดำติดค่อนข้างแน่น และจะมีดินหุ่นลักษณะเป็นกรวดทรายติดตามซอกค่อนข้างแข็งมาก ต้องใช้เหล็กแหลมแคะถึงจะออก ส่วนพระที่ผ่านการใช้มาอย่างโชกโชนตามซอกจะมีพวกเหงื่อไคลติดอยู่จึงทำให้ผิวที่อยู่ในซอกหรือส่วนลึกที่ไม่ถูกสัมผัสสีจะเข้ม ส่วนเส้นยันต์ด้านบนที่ถูกสัมผัสจะดูสว่างสดใส ถ้าพระเกลี้ยงสะอาดทั้งองค์ หรือสว่างทั้งองค์จะเป็นพระล้างทั้งสิ้น
สุดท้ายการชี้ตำหนิ พระปิดตาวัดหนังครั้งนี้จะค่อนข้างแปลกไปจากเดิมที่ชี้ตำหนิเป็นข้อ ๆ ไป ส่วนการชี้ตำหนิปิดตาวัดหนัง ควรใช้คำอธิบายแต่ละหัวข้อ + เกร็ดความรู้ต่าง ๆ ผสมผสานเข้าไป จะทำให้ผู้อ่านเข้าใจมากกว่า หวังว่าผู้เข้ามาเยี่ยมชมจะได้ความรู้เพิ่มเติมมากยิ่งขึ้น ถ้าข้อไหนอ่านแล้วไม่เข้าใจโทรถาม ช้าง–วัดห้วยโดยตรงเลย ผมยินดีตอบทุก ๆ คำถามของทุกท่านครับ